به نقل از «جام جم آنلاین»

دو حکایت از قابوس نامه

تاریخ انتشار: ۲۰ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۵۹۷۷۶۹

حکایت اول :

● در پیشی جستن از سخن دانی
به گزاش جام جم آنلاین به نقل از ویستا ، باید که مردم سخن گو و سخن دان باشد، اما تو ای پسر سخن گوی باش و دروغ گوی مباش. خویشتن را به راست گویی معروف کن تا اگر وقتی به ضرورت دروغ گویی از تو بپذیرند، و هرچه گویی راست گوی و مکن راست به دروغ مانند مگوی که دروغ به راست همانا به از راست به دروغ همانا، که آن دروغ مقبول بود و آن راست نامقبول.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پس از راست گفتن نامقبول بپرهیز تا چنان نیوفتد که مرا افتاد.حکایت؛ چنان شنودم که هارون الرشید خوابی دید بر آن جمله که پنداشتی که همه دندان های او از دهن بیرون افتادی به یکبار. بامداد معبری تعبیرکننده خواب را بیاورد و پرسید که؛ «تعبیر این خواب چیست؟»معبر گفت؛ «زندگانی امیر درازباد، همه اقربای تو نزدیکان تو پیش از تو بمیرند چنان که کس از تو باز نماند».
هارون گفت؛ «این مرد را صد چوب بزنید که بدین دردناکی سخنی در روی من بگفت. چون همه قرابات من پیش از من جمله بمیرند پس آنگه من که باشم؟»خواب گزاری دیگر بیاوردند و همین خواب با وی بگفت. خواب گزار گفت؛ «بدین خواب که امیر دید دلیل کند که خداوند دراز زندگانی تر بود از همه قرابات خویش».
هارون گفت؛ «تعبیر از آن بیرون نشد، اما از عبارت تا عبارت بسیار فرق است؛ این مرد را صد دینار بدهید...».پس، پشت و روی سخن نگاه باید داشت و هرچه گویی بر روی نیکوتر باید گفتن تا هم سخن گوی باشی و هم سخن دان. اگر گویی و ندانی چه تو و چه آن مرغک که او را طوطک خوانند که وی نیز سخن گوی است، اما نه سخن دان است.
و سخن گوی و سخن دان آن بود که هرچه گوید مردمان را معلوم شود تا ازجمله عاقلان بود و اگر نه چنین باشد بهیمه ای چارپایی باشد مردم پیکر. اما سخن را بزرگ دان که از آسمان سخن آمد و هر سخن که بدانی از جایگاه سخن دریغ مدار آن سخن را از جایگاه خود دریغ مکن و بگوی و بناجایگاه ضایع مکن آن سخن را در جای نامناسب به کار مبر که تباه شود تا بر دانش ستم نکرده باشی، اما هرچه گویی راست گوی، دعوی کننده بی معنی مباش و اندر همه دعوی ها برهان کمترشناس و دعوی بیشتر برهان کمتر است و ادعا بیشتر و به علمی که ندانی دعوی مکن و از آن علم نان مطلب از علمی که ندانی نان مخواه که از آن نمی توان کسب معیشت و گذران کرد که غرض خویش از آن علم و هنر به حاصل توانی کردن غبه دست آوردن که معلوم تو باشد و به چیزی که ندانی به هیچ چیز نرسی.

حکایت دوم

● در یاد کردن پندهای نوشین روان
اول گفت؛ تا روز و شب آینده و رونده است از گردش حال ها شگفت مدار.
دوم گفت؛ چرا مردمان از کاری پشیمانی خورند که از آن کار دیگری پشیمانی خورده باشد؟...
پند سوم؛ چرا زنده شمرد کسی خویشتن را که زندگانی او جز به کام بود؟
پند چهارم؛ چرا نخوانی کسی را دشمن که جوانمردی خویش در آزار مردمان داند؟
پند پنجم؛ چرا دوست خوانی کسی را که دشمن دوستان تو باشد؟
پند ششم؛ با مردم بی هنر دوستی مکن که مردم بی هنر نه دوستی را شاید و نه دشمنی را.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: ادبیات حکایت قابوس نامه سخن گوی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۵۹۷۷۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا چپ دست یا راست دست به دنیا می‌آییم؟

حدود ۱۰ درصد از مردم جهان ترجیح می‌دهند با دست چپ بنویسند؛ شاهدی بر عملکرد متفاوت مغز آنها که علت آن هنوز روشن نیست. با این وجود برخی تحقیقات جدید نشان داده که ترکیبی از «ژنتیک و تصادف» احتمالاً عامل ایجاد این ویژگی بی‌ضرر در انسان‌ها بوده است. 

 جیب، قالب راست‌دست یا چپ‌دست بودن انسان در همان هفته‌های اول بارداری ریخته می‌شود و بر اساس تحقیقاتی که گزارش آن در مجله Nature Communications منتشر شده، به نظر می‌رسد که «چند ژن نادر» در بدن چپ‌دست‌ها حدود سه برابر بیشتر از بدن راست‌دست‌ها یافت شده است. دانشمندان بر این باورند که این یافته مهم می‌تواند به ما بینش جدیدی درباره مکانیسم پشت این پدیده بدهد.

کلاید فرانک، مدیر تحقیقات مؤسسه ماکس پلانک در هلند و سرپرست این تیم تحقیق می‌گوید: «ما می‌دانیم که دو نیمکره مغز در جنین انسان‌های چپ دست و راست دست، به طور متفاوتی شروع به رشد می‌کنند که البته مکانیسم پشت این پدیده هنوز مشخص نیست. این احتمال وجود دارد که راست‌دست بودن نتیجه پیش‌فرض رشد اولیه مغز باشد که توسط ژنوم‌کدگذاری شده است.».

اما چه چیزی در جنین افراد چپ‌دست وجود دارد که باعث می‌شود بدن آنها از پیش‌فرض رشد اولیه مغز پیروی نکند؟

پاسخ را احتمالاً باید در ابزار‌هایی یافت که سلول برای مرتب‌سازی و مسیریابی پروتئین‌ها در اختیار دارد. دانشمندان در همین رابطه توانستند چندین توالی «دی‌ا‌ن‌ای» را که تنظیم کننده رشته‌های پروتئینی به نام میکروتوبول‌ها هستند در میان رایج‌ترین گونه‌های ژنتیکی در افراد چپ دست شناسایی کنند. 

کلاید فرانک می‌گوید: «این نوع گونه‌های ژنتیکی عموماً تأثیرات کوچکی بر ویژگی‌های انسان دارند، مثلاً تأثیرگذاری بر فعالیت یک ژن در یک بافت معین.» 

به همین دلیل در تحقیق جدید، محققان روی گونه‌های ژنتیکی تمرکز کردند که به جای تنظیم توالی رشته‌های پروتئینی، مستقیماً روی این توالی تأثیر می‌گذارند. 

اگرچه این‌گونه‌های ژنتیکی نادر هستند و حدود یک تا دو درصد «دی‌ان‌ای» را تشکیل می‌دهند، اما می‌توانند تأثیرات بسیار بیشتری بر ویژگی‌های انسانی در افراد معدودی که حامل آنها هستند، داشته باشند. پژوهشگران با بررسی ژنوم نزدیک به ۳۵۰ هزار نفر که در پایگاه داده‌های بانک اطلاعات پزشکی بریتانیا ثبت شده بود، توانستند «جهشی» را شناسایی کنند که اگرچه نادر است، اما ۷/۲ برابر بیشتر در افراد چپ دست دیده می‌شود. این «جهش» که تنها یک نفر از هر هزار چپ دست را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بر ژن TUBB ۴ B تأثیر می‌گذارد. 

پژوهشگران بر این باورند که عنصر «تصادف» نیز در چپ دست شدن انسان‌ها نقش دارد. کلاید فرانک می‌گوید: «ما معتقدیم که در اکثر موارد، چپ دست شدن صرفاً به دلیل تغییرات تصادفی در طول رشد مغز جنین روی می‌دهد، آن هم بدون تأثیر ژنتیکی یا محیطی خاص. به عنوان مثال، نوسانات تصادفی در غلظت مولکول‌های خاص در طول مراحل کلیدی شکل‌گیری مغز.»

به طور مثال، میکروتوبول‌های موجود در شاخک‌های ظریف سطح سلول‌ها می‌توانند منشأ حرکات نامتقارن و جریان مایعاتی باشند که به ایجاد یک محور چپ- راست در جنین کمک کنند. محققان استدلال می‌کنند که با مشاهده این عنصر تصادفی، حتی دوقلو‌های همسان ژنتیکی نیز می‌توانند دست ترجیحی متفاوتی داشته باشند (یعنی یکی چپ دست و دیگری راست دست باشد.). 

اما چپ دست یا راست دست بودن می‌تواند بر دیگر عملکرد‌های بدن نیز تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، در میان افراد دچار اختلالات یا بیماری‌های روانی خاص، افراد چپ دست بیشتری یافت می‌شوند. 

به گفته کلاید فرانک، در میان افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیز احتمال اینکه فرد بیمار چپ دست یا «دو دست» باشد، دو برابر بیشتر و در افراد مبتلا به اوتیسم تا سه برابر بیشتر است.

منبع: روزنامه جوان

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی